كاربردرنگ درطراحي لباس
امروزه طراحان لباس با مطالعه درزمينۀ رنگ به نتايج مطلوبي در حيطۀ رنگ لباسهادست يافته اندآنان تمايل وگرايش به انواع رنگ را درگذشته وحال وهمچنين تأثيرآن درمحيط زيست رابررسي كرده وبا استفاده از قوه خلاقه و نوآوري و تخصص همواره باعرضه به جاومناسب تقاضاهاپاسخ قابل قبولي داده وآنهاراهدايت مي نمايند.بدين ترتيب لباس ورنگ مي توانندبه عنوان نقطۀ آغازبررسي امكان كاربري آن رنگ درمدروز و سبك مورد استفاده قرارگيرند.طراح بايددرنظرداشته باشدنهايت تلاش اودرانتخاب طرح پارچه وطراحي لباس وتزئينات به تنهايي نمي تواندكاراو راتكميل كنداگرانتخاب رنگ پارچه درست انجام نشودو يا تلفيق رنگهانامناسب باشدتمام زحمات او رانقش برآب خواهد كرد ونمی تواند پوشش موفقی را معرفی کند.استفاده از رنگ در طراحي لباس را مي توان از جنبه ها و جهات مختلف مورد بحث و بررسي قرار داد كه اين جنبه ها شامل:
كاربرد رنگ بر اساس موقعيت هاي مختلف شغلي و نوع فعاليت
طراح لباس با توجه به نوع فعاليتي كه در اجتماع انجام مي دهند مي تواند به انتخاب رنگ بپردازد و قبل از آن بايد به انواع مشاغل و نوع فعاليتهاي هر كدام توجه داشته باشد چرا كه ممكن است رنگي در شغلي خاص مناسب باشد و همان رنگ در شغلي ديگر نامناسب باشد و گاهي رنگها با درخشش خاص مناسب نوعي فعاليت و در گروهي ديگر نياز به رنگهاي مات خفه و كور باشد با توجه به مطالب ذكر شده مي توان مشاغل را از لحاظ نوع فعاليت به گروههاي زير تقسيم بندي نمود:
رنگ هاي مناسب لباسهاي رسمي و اداري
اين نوع پوشاك كساني كه فعاليت هاي رسمي و اداري دارند و كارمندان و كليه افرادي كه به صورت رسمي با قوانين خاص اجتماعي مشغول به انجام وظيفه مي باشند. رنگهايي كه در اين گروه ميبايست بكار رود رنگهايي است كه از درخشش و شفافيت بدور است و بصورت مات، كور و خفته مي باشند. رنگهاي انتخابي بايد به لحاظ روان شناختي بر روي افراد تأثير منفي نداشته باشد و افراد را به سوي يجانات و تلاطمات روحي و جسمي وادار ننمايد و در عين حال از خستگي مفرط ناشي از كار يكسان دور نمايد و احساس آرامش به همراه نشاط در جهت انجام كار گرايش دهد از اين رو مي توان رنگها را ابتدا به رنگهاي غيراشباع تبديل نمود و از همجواري هاي درجات تيره و روشن از همان گروه استفاده نمود.از تركيبات رنگهاي بي فام در كنار رنگهاي فام دار و غيراشباع مي توان استفاده مناسب و به جا را داشت مانند انواع درجات خاكستري-انواع خاكستري هاي رنگين درجات تاريك و روشن از انواع آبي سبزهاي غيراشباع وانواع درجات قهوه اي تيره وروشن مي تواندفضاي رسمي وجدي بدوراز خستگي ايجاد نمايد.
رنگهاي مناسب لباسهاي خدماتي
افرادي كه در اين گروه از مشاغل فعاليت ميكنند معمولاً در فضاي رسمي يا غيررسمي يا كارخانجات، يا آزمايشگاه ها و مركز خدماتي مانندآشپزوخانه داری درهتل فعاليت مي كنند و مي توان درانتخاب رنگ براي هر گروه به نوع فعاليت توجه نمود.در اين مراكز بدليل حفظ بهداشت و پاكيزگي و القاي آرامش و سبكي مي توان از رنگهاي سفيد و يا ديگر رنگهايي كه با تركيب مضاعف از سفيد ساخته مي شوند مانند انواع آبي آسماني،سبزهاي روشن،ليمويي يا صورتي،ياسي و گلبهي استفاده نمودكه براساس نيازهرمركزبه انتخاب رنگ پرداخت.
مراكز بهداشتي
در اين مراكز بدليل حفظ بهداشت و پاكيزگي و القاي آرامش و سبكي مي توان از رنگهاي سفيد و يا ديگر رنگهايي كه با تركيب مضاعف از سفيد ساخته مي شوند مانند انواع آبي آسماني، سبزهاي روشن، ليمويي يا صورتي، يا سي و گلبهي استفاده نمود كه بر اساس نياز هر مركز به انتخاب رنگ پرداخت. شغلهاي خدماتي در هتل مانند بخش خانه دار و بخش آشپزخانه نيز در اين گروه شغلي قرار دارند. رنگ سفیددر لباس های مراکز بهداشتی ،بیمارستانی ،آزمایشگاهی و شیر خوار گاه ها به لحاظ حفظ پاکیزگی و القای آرامش و سبکی و رعایت نظافت،به کاربرده می شود.
مراكز و سازمانهاي محيط زيست و كاركنان شهرداري
در اين مراكز به دليل نوع فعاليت مي توان از رنگهايي كه در محيط طبيعت و خيابانها بصورت شاخص در موقعيت هاي مختلف شب و روز و باراني و برفي و يا مه آلود كاملاً مشخص و قابل ديد باشد. مي توان از رنگهايي با درجه اشباع استفاده نمود مانند: انواع نارنجي، سبز، آبي فيروزه اي، پسته اي با استفاده از نوارهاي شب رنگ بسيار مناسب مي باشد.دراتاق عمل به لحاظ ایجاد آرامش و اطمینان بخشی ،لباسهایی به رنگ سبزبه کار برده می شوند.
مأموران مراكز امداد رساني و آتش نشاني، آب، برق، تلفن،گاز
انتخاب رنگ جهت اينگونه مشاغل بايد به نوع رنگ و عنصر رنگي كه در هر گروه مورد توجه بيشتري مي باشد و به لحاظ حساسيت نوع فعاليت القاي حالت هشدار و خطر بايد قابل تشخيص باشد كه معمولاً هر كدام از سازمانها جهت شناخت بيشتر به انتخاب يك رنگ خاص مي پردازند براي مثال سازمان گاز و برق: رنگ زردبدلیل نیروی هشداردهنده وآگاه کننده آن، سازمان آتش نشاني: رنگ قرمزبه لحاظ القای حالت هشداروخطر،سورمه اي و نوارهاي زرد و سازمان آب وشرکتهای هواپیمایی:رنگ آبي به لحاظ وجودعنصرآب وآسمان.
رنگهاي مناسب لباسهاي نظامي
در رنگ بندي اين گونه لباسها، رنگها متناسب با موقعيتها در دسته بندي هاي مربوطه تعيين مي شوند و بطور كلي رنگهايي مانند: سبز، سفيد، آبي خاكستري، قهوه اي، سورمه اي و غيره به لحاظ وجود خاك، كوهستان، جنگل (نيروي زميني) و دريا و آسمان (نيروي دريايي، هوايي) و هم به علت لزوم استتار و پنهان شدن در موقعيت هاي حساس جنگي و رزمي ازلباس هم رنگ بافضاوطبيعت استفاده مي شود.
رنگ های مناسب لباس ورزشی
رنگ بندی اینگونه لباس ها شامل کلیه ی رنگ هایی است که در نهایت درجه ی اشباع و درخشش خود قرار دارندو یا بازتاب نوری بسیاری را دارا هستند. از قبیل رنگ بندی اینگونه لباسهای فسفری و شبرنگ مانندزرد،سبز،قرمز،نا رنجی، آبی، بنفش و غیره .به طور مثال همجواری زرد،سبز،و بنفش،فضایی پرتحرک و سوزنده ایجاد می کندکه مناسب لباس های ورزشی است.این گونه رنگ ها ی زنده ،هشداردهنده نیز هستندکه اگر کوهنوردو یا کسی اسکی بازی در میان کوه و برف دچار حادثه گردیدبه راحتی قابل تشخیص ازرنگ محیط می باشد
رنگهاي مناسب لباسهاي خاص و تزئيني
در برخي از مشاغل با توجه به نوع فعاليت نياز به انتخاب رنگهايي كه قابل توجه و جلب نظر ديگر افراد را دارد مانند پوشاك تأثر گروه نوازندگي و سرود، ويژه برنامه هاي خاص جشنها، رنگ هاي مناسب اين نوع مشاغل نياز به درخشش شاخص و جذاب و جلوه داربودن را دارند. مانند انواع تركيبات رنگهاي مكمل و اشباع، رنگهاي مناسب پوشاك محلي سنتي و استفاده از نوارها و حاشيه هاي رنگين، طلايي، نقره اي، مسي در كنار ديگر تركيبات بسيار شكيل و جذاب مي سازد.
(رنگ شناسی تخصصی لباس-نادره موسوی فاطمی -1384)
